Tüm dünyada iş kazalarını önlemek adına çeşitli önlemler alınmakta ancak yine de hem iş kazalarının sayısı hem de bu kazalar nedeniyle yaşamını yitiren kişilerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu konudaki üzücü verilerden biri de Türkiye’nin iş kazaları açısından dünya sıralamasında ilk başlarda yer alıyor olmasıdır. İş kazalarının önlenmesine yönelik tedbirler artırılırken bir yandan da iş kazası geçiren işçilerin faydalanabileceği haklar konusunda bilinçli olmalarında yarar vardır.
Türkiye, dünya sıralamasında iş kazaları açısında en başta gelen ülkelerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) iş sağlığı ve güvenliğine yönelik yeni tedbirler almakta ve bu anlamda cezai yaptırımların uygulanmasını da sağlamaktadır. İş kazası geçiren işçilere SGK tarafından bazı yardımlarda da bulunulmaktadır. Ancak yine de her işçinin, çalışma ortamının barındırdığı risklerden haberdar olması ve yaşanması olası iş kazaları sonucunda ne gibi haklardan faydalanabileceğine dair bilgiye sahip olması gerekmektedir. İş kazası geçiren işçinin haklarına değinmeden önce kısaca iş kazasının ne olduğuna bakalım.
İş Kazası Nedir?
İş kazasının tanımı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesince yapılarak, bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için bazı şartlar belirlenmiştir. Bu şartlara şöyledir:
*Kaza geçiren kişinin sigortalı olması gerekmektedir.
*Yaşanan kazanın 5510 sayılı kanunun 13. maddesinde belirtilen hallerden birinde meydana gelmesi gerekmektedir.
*Sigortalının, geçirdiği kaza sonucunda hemen veya sonrasında zarara uğramış olması gerekmektedir.
*Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan görevi dolayısıyla kaza geçirmiş olması gerekmektedir.
Bunların yanı sıra, işveren işçiye başka bir görev vermesi ve işçinin o görevi yerine getirdiği sırada kaza geçirmesi veya süt iznindeki çalışan kadın kaza geçirmesi, sigortalının işverence sağlanan bir taşıtla işe gidip gelirken kaza geçirmesi gibi durumlar da iş kazası kapsamında kabul edilmektedir.
İş Kazası Geçiren İşçi Neler Yapmalıdır?
Eğer iş kazası durumu söz konusuysa, kaza geçiren işçi ilk olarak hastane belgelerinin düzenlenmesi bakımından dikkatli olmalı ve bu belgelerin iş kazası şeklinde düzenlenip düzenlenmediğini mutlaka kontrol etmelidir. Aksi halde haklarından faydalanamayabilir. Bunun yanı sıra yaşanan iş kazanın mutlaka Sosyal Güvenlik Kurumu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilmesi gerekmektedir. İşçinin iş kazasına yönelik olarak verdiği ifade de haklarından faydalanabilmesi adına oldukça etkilidir. Eğer işçi, kazanın kendi kusurundan kaynaklandığını kabul eder ve iş vereninden şikayetçi olmazsa ceza davası takipsizlikle sonuçlanmaktadır. İşinden olma çekincesiyle işçi bu haklarından mahrum kalmamalı ve ifadesini hakları yönünden kullanmalıdır. İş kazası süresince işveren kaza geçiren işçinin tedavi masraflarını karşılamalıdır, eğer kaza geçiren işçinin tedavi masrafları işveren tarafından karşılanmazsa Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına şikayette bulunulmalı ve hem maddi hem de manevi tazminat davası açılması yoluna gidilmelidir.
Bunlarla birlikte, eğer yaşanan iş kazası sonucunda çalışan kişi işten çıkarıldıysa olabilecek en kısa sürede İş Mahkemesine başvurmalı ve hem tazminat hem de işe iade davası açmalıdır.
Tüm bunların yerine gelebilmesi içinse iş kazası geçiren kişinin işverenini durumdan haberdar etmesi gerekmektedir. Aynı zamanda her sigortalı iş sağlığı ve güvenliği açısından iş yeri hekimlerinin önerdiği tavsiyeleri yerine getirmeye özen göstermelidir. Eğer iş kazası geçiren kişinin ihmali nedeniyle meslek hastalığı söz konusuysa veya hastalık arttıysa verilecek ödenek oranında azalma olacaktır.
SGK Tarafından İş Kazası Geçiren İşçiye Sağlanan Yardımlar
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafında iş kazası geçiren işçilere bir takım yardımlar sağlanmaktadır. Sağlanan yardımlar şöyledir:
*Yaşanan iş kazasının ardından sigortalıya geçici olarak iş göremezlik ödeneği bağlanmaktadır.
*Sigortalı geçirdiği iş kazası nedeniyle yaşamını yitirdiyse, geride kalan hak sahibi yakınlarına ölüm geliri bağlanmaktadır.
İş Kazası Nedeniyle Açılacak Maddi Tazminat Davası
İş kazası geçiren işçi, ruhen veya bedenen zarara uğradıysa maddi tazminat davası açabilmektedir. Kazanın işçinin ölümüyle sonuçlanması halinde işçinin yasal mirasçıları dava açarak cenaze giderlerinin, tedavi masraflarının, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden meydana gelen kayıpların, ölen kişinin desteğinden yoksun kalmak suretiyle uğranan zararın karşılanmasını talep edebilmektedirler.
İşçinin, geçirdiği kaza sonucunda bedensel bir zarar uğraması halinde ise yine dava açılarak tedavi giderlerinin, kazanç kaybının, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden meydana gelen kayıpların ve ekonomik durumun kötüye gitmesinden kaynaklanan kayıpların karşılanması talep edilebilmektedir.
Diğer Yazılarımız: