İhbar Süresi Ne Kadardır?

İşçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözülmesi açısından iyi bir iş avukatından danışmanlık almak önemli… Bilindiği gibi en büyük anlaşmazlıklar genel olarak iş sözleşmelerinin feshedilmesi aşamasında yaşanıyor. İş sözleşmesinin feshedilmesi sürecinde işçinin de işverenin de bazı hakları ve yükümlülükleri bulunuyor. Bu yükümlüklerin başında ise ihbar süresi geliyor. İşveren çalışanını işten çıkaracaksa bu durumu belli bir süre önce çalışana bildirmek zorunda, aynı şekilde işçi de kendi isteğiyle çalıştığı kurumdaki görevinden ayrılmak istiyorsa bu isteğini yine belli bir süre önce işverenine bildirmek zorunda. Peki, ihbar süresi ne kadardır? Eğer ihbar süresine uyulmazsa neler olabilir? Bozda Hukuk’un iş avukatlarından her türlü detayı öğrenebilirsiniz.

İhbar Süresi Nedir?

İş sözleşmeleri karşılıklı olarak bitirilebiliyor ve bunun da birçok farklı sebebi olabiliyor. Bu sebeplerin bir kısmı İş Kanununda haklı fesih sebebi olarak yer alıyor. Haklı fesih sebepleri arasında olmayan gerekçelerle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumundaysa hem işçi hem de işverenin bazı yükümlülükleri gündeme geliyor. İş Kanununa göre iş sözleşmesi ne işçi ne de işveren tarafından belli bir süreden önce sonlandırılamıyor, bu süreye ihbar süresi deniyor. Özetle, sözleşmeyi kim sonlandıracak olursa olsun, karşı tarafı durumdan önceden haberdar etmek zorunda.

İhbar süresi, bir işçinin iş yerinde çalıştığı süre ile doğru orantılı olarak değişiyor. İşçi ne kadar uzun süredir o iş yerinde çalışıyorsa, hak ettiği ihbar süresi de o kadar uzuyor. İş Kanunu, ihbar süresinin nasıl hesaplanacağını şu şekilde belirtiyor: “Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. İş sözleşmeleri;

1. Bir iş yerinde 6 aydan az çalışmış olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 2 hafta sonra,
2. Bir iş yerinden 6 ay ila 1,5 yıl çalışmış olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 4 hafta sonra,
3. Bir iş yerinde 1,5 ila yıla kadar çalışmış olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 6 hafta sonra,
4. Bir iş yerinde İ3yıldan fazla çalışmış olan işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak 8 hafta sonra iş sözleşmesi feshedilebiliyor.

İş Kanununun belirlediği bu süreler asgari süreler, ancak sözleşmeler kapsamında bu sürelerin arttırılabildiğini de hatırlatalım. İşçi ya da işveren iş sözleşmesinin feshine dair olarak bu sürelere uymazsa cezai yaptırım uygulanıyor. Bu cezai yaptırımın kanundaki adı ise “ihbar tazminatı…”

İhbar Tazminatı

İş Kanunu ihbar tazminatını şu şekilde açıklıyor: “Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.”

Buradan da anlaşılacağı üzere ihbar süresine uymayan taraf tazminat ödemekle yükümlü oluyor. İhbar tazminatı, özellikle işçi açısından oldukça önemli! Uzun yıllar emek verilip çalışılan bir kurumdan haklarını almadan çıkarılmanın önüne bu yükümlülükle birlikte engel konulmuş oluyor.

İhbar Süresi Sırasında Uyulması Gerekenler

İş sözleşmelerinin yasal bakımdan feshedilmesinde gündeme gelen konu yalnızca ihbar süresi değil. İhbar süresi sırasında uyulması gereken birtakım kurallar var. Bu kuralları şöyle sıralayabiliriz:

1. Bir işveren ihbar süresine uyarak çalışanına iş sözleşmesini feshetmek istediğini bildirdiyse, ihbar süresi zarfında çalışanına her iş günü için 2 saat iş araması için vermek zorunda.
2. Çalışanın iş arama izni ücrete tabi oluyor.
3. Çalışan eğer istiyorsa iş arama süresini toplu şekilde kullanma hakkına sahip. Ancak, toplu şekilde kullanılan iş arama süresi, iş sözleşmesinin feshedileceği günden geriye doğru kullandırılıyor. Yani işçi, belli bir tarihten sonra hak ettiği süre kadar işe gelmeyebiliyor, ancak bu sürenin ücretini alıyor.

Hangi Durumlar İhbar Süresine Tabi Değildir?

İş sözleşmelerini feshedilmesiyle ilgili olarak ihbar süresine tabi olmayan bazı durumlar da var. Hangi durumlar ihbar süresine tabi değildir, diye merak ediyorsanız işte cevapları:

• Deneme süresinde iş sözleşmesinin feshedilmesi durumu söz konusu olursa ihbar süresi gündeme gelmiyor. İş sözleşmesi hazırlanırken işçi ve işveren 2 aya kadar deneme süresi belirleyebiliyorlar. Bu süre içerisinde her iki taraf da ihbar süresi yükümlülüğü altında olmuyor ve diledikleri zaman iş sözleşmesini feshedebiliyorlar.
• Evlilik nedeniyle işten ayrılmalarda da ihbar süresi olmuyor. Eğer iş sözleşmesi kadın işçinin evlenmesi nedeniyle feshedilecekse her iki taraf ihbar tazminatı da ödemiyor. Ancak evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın çalışan “evlilik tazminatı” adı verilen kıdem tazminatını alma hakkına sahip oluyor.
• Askerlik görevi nedeniyle işten ayrılacak olanların da ihbar süresi yükümlülüğü yok. Öte yandan, bu sebeple işten ayrılacak.

Diğer Yazılarımız:

İşçinin İstifa Etmesi Halinde İhbar Tazminatı

İşten Çıkarılma Tazminatı Alma Şartları Nelerdir?