Ücretsiz izin, işçinin işverenle anlaşarak belirli bir süre için işten ayrıldığı ve bu süre boyunca ücret almadığı bir uygulamadır. Çalışan, ücretsiz izin süresince sosyal güvenlik haklarını kısmen kaybetse de iş sözleşmesi devam eder. Bu izin türü, hem işçinin hem de işverenin onayıyla gerçekleşir ve belirli koşullara göre düzenlenir.
Ücretsiz İzin Türleri
Doğum ve Analık İzni Sonrası Ücretsiz İzin
İş Kanunu’na göre kadın çalışanlar, doğum izni sonrasında 6 aya kadar ücretsiz izin talep edebilir. Bu süre, analık iznine ek olarak kullanılır ve zorunlu değildir.
Evlenme veya Seyahat Gibi Kişisel Nedenlerle Ücretsiz İzin
Çalışanlar, kişisel nedenlerle (evlilik, eğitim, ailevi durumlar vb.) işverenden ücretsiz izin talep edebilir. Bu tür izinler, genellikle işverenin onayına bağlıdır.
Askıya Alma Durumunda Ücretsiz İzin
Ekonomik kriz, doğal afet ya da pandemi gibi olağanüstü durumlarda işveren, çalışanını ücretsiz izne çıkarabilir. Bu durumda işveren, çalışanından yazılı onay almak zorundadır.
Bakım İzni
Hasta ya da yaşlı bir aile ferdine bakmak için çalışanlar ücretsiz izin talep edebilir.
Ücretsiz İzin Nasıl Alınır?
Ücretsiz izin talebi, işçi ve işveren arasında anlaşma sağlanarak gerçekleşir. Bu süreç şu şekilde işler:
Talep ve Başvuru Süreci
- İşçi, ücretsiz izin talebini işverene yazılı olarak iletir.
- İzin süresi ve gerekçesi belirtilir.
İşveren Onayı
- Ücretsiz izin, işverenin onayına bağlıdır (doğum izni sonrası ücretsiz izin hariç).
- İşverenin yazılı onayı alınarak sürecin hukuka uygunluğu sağlanır.
Yazılı Mutabakat
- Taraflar arasında yazılı bir mutabakat yapılır.
- Bu belgede izin süresi, başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilir.
İzin Süresince Hak ve Yükümlülükler
- Ücretsiz izin süresince işçinin sigorta primleri ödenmez.
- Çalışanın kıdem tazminatı ve diğer hakları izin süresinden etkilenmez, ancak bu süre kıdem hesabına dahil edilmez.
Ücretsiz İzin ile İlgili Hukuki Düzenlemeler
4857 Sayılı İş Kanunu
Ücretsiz izin uygulaması, işçi ve işverenin ortak rızasına dayanır. Zorunlu hallerde işverenin tek taraflı ücretsiz izin uygulama hakkı bulunmaz.
Doğum İzni Sonrası Ücretsiz İzin
Kadın çalışanlar, doğumdan sonra yasal hakları olan analık izni bittikten sonra, talep etmeleri halinde 6 aya kadar ücretsiz izin alabilir.
İşverenin Tek Taraflı Ücretsiz İzne Çıkarma Yetkisi
Olağanüstü haller dışında işveren, işçiyi tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkaramaz. Aksi durumda iş akdi feshi sayılabilir.
Ücretsiz İzin Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yazılı Onay Şartı
İşveren ve işçi arasında yapılacak tüm izin işlemleri yazılı olmalıdır.
İşçinin Onayı Olmaksızın Ücretsiz İzin
İşverenin, işçinin onayı olmadan ücretsiz izin uygulaması iş hukuku açısından fesih sebebi oluşturabilir.
Sosyal Güvenlik Durumu
Ücretsiz izin süresince işçinin sigorta primleri ödenmez. Bu süre, emeklilik prim gün sayısına dahil edilmez.
İzin Süresi
İzin süresinin açıkça belirtilmesi ve uzatma durumlarının taraflarca yazılı olarak kararlaştırılması gerekir.
Bozdağ Hukuk Bürosu ile Hukuki Destek
Ücretsiz izin süreçleriyle ilgili işçi-işveren uyuşmazlıklarında profesyonel bir rehberlik arıyorsanız, Bozdağ Hukuk Bürosu’na başvurabilirsiniz. İş hukuku uzmanlarımız, yasal haklarınızı korumanız ve süreçleri en iyi şekilde yönetmeniz için yanınızdadır.