Türk Medeni Kanunu’nun 174 md. 2.fıkrasında, boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun bir miktarda para ödenmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Manevi tazminat, boşanma davasında talep edilebileceği gibi, boşanma davasından bağımsız olarak da ayrıca talep edilebilmektedir.
BOŞANMADA MANEVİ TAZMİNAT ŞARTLARI:
1-Kişilik hakları saldırıya uğrayan taraf, yani manevi tazminat isteyecek taraf kusursuz ya da daha az kusurlu olmalıdır. Boşanmaya sebep olan olaylarda saldırıya uğrayan taraf eşit kusurluysa veya daha ağır kusurluysa manevi tazminat alamaz.
2- Manevi tazminat isteğinin mahkeme tarafından kabul edilebilmesi için, tazminat isteyenin kusursuz ya da daha az kusurlu olması yetmez. Bunun yanında bir zararın ortaya çıkması gerekmektedir. Manevi tazminat isteyen tarafın kişilik haklarının zedelenmesi gerekmektedir. Kişinin yaşam ve sağlığı gibi maddi değerler ile onur, saygınlık, özgürlükler, özel yaşam gibi manevi değerler kişisel değerler olarak kabul edilmektedir. Kişilik hakları zedelenen taraf, uğradığı manevi zarar sebebiyle uygun miktarda tazminat isteyebilecektir.
Yani boşanmaya sebep olan olaylar, kusursuz eşe derin üzüntü vermeli, psikolojik buhran yaratmalı, elem vermeli, ağır utanca sürüklemeli, onur kırıklığı yaratmalı, yaşam sevincinin yitirilmesine sebep olmalı, kimsenin yüzüne bakamayacak duruma getirmeli, yaşamdan zevk alamayacak duruma getirmelidir. Tabi bu sayılanların hepsinin gerçekleşmesi şart değildir. Bir veya bir kaçı da manevi zarara sebep olmakta ve tazminat istenilmesi için yeterli olmaktadır.
3-Boşanmaya sebep olan olaylar ile ortaya çıkan manevi zarar arasında sebep sonuç ilişkisi bulunmalıdır. Fakat burada önemli bir husus gözden kaçırılmamalıdır. Boşanmaya sebebiyet veren ve manevi zararı getiren eylemin eşlerden biri tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Eğer manevi zarara yol açan davranış eşlerden biri tarafından değil de üçüncü bir kişi tarafından gerçekleştirilmiş ise, eylem ile manevi zarar arasında nedensellik bağının olduğu söylenemez. Örneğin, kayın validenin davranışları sebebiyle eşten manevi tazminat istenemez. Ancak şüphesiz eş, annesinin haksız davranışlarına göz yumar ve sessiz kalırsa bu durumda manevi tazminat istenebilecektir. Çünkü bu durumda nedensellik bağı kurulacaktır.
4-Hukuka aykırılık gerçekleşmelidir. Zarar, hukuka aykırı bir eylemle oluştuğu takdirde o davranış manevi tazminat verilmesine sebep teşkil edecektir. Hukuka aykırılığı oluşturan kişilik haklarına saldırı; fiziki kişiliğe saldırı , eşin hastalığı ile ilgilenmeme, çocuğun hastalığı ile ilgilenmeme, kürtaja zorlama , fiziksel şiddet uygulama , olağandışı cinsel ilişkiye zorlama, cinsel istismar şeklinde ortaya çıkabilmektedir.
Bunun dışında manevi kişiliğe saldırı şeklinde olan ve ruhsal bütünlüğe yönelen hukuka aykırı davranışlar söz konusu ise, bu durumda da manevi tazminat istenebilmektedir. Eşin sadakatsiz davranışları varsa, evden kovma varsa, hakaret varsa, aşağılama varsa, güven sarsıcı davranışlarda bulunulmuşsa, doğumda ilgilenilmemişse, tehdit varsa, beddua varsa, iftira varsa, kaba şekilde çağırma varsa, bu durumlarda eşin ruhsal bütünlüğüne yönelen davranışlar sebebiyle manevi tazminat istenebilmektedir.
Yapılan yargılama sonucunda, kusurlu olan eşin boşanmaya yol açan olaylarda kusur derecesi, tarafların ekonomik ve sosyal durumları, paranın alım gücü, kişilik haklarına saldırı ile ihlal edilen mevcut ve beklenen menfaatler dikkate alınarak, hakkaniyet ilkesine uygun miktarda manevi tazminata karar verilecektir. Ancak şu unutulmamalıdır, Türk hukukunda manevi tazminatların zenginleşme aracı olmaması, ilke olarak her zaman dikkate alınacaktır. Manevi tazminat talep edilirken, mutlaka yasal faiz istenmelidir. Aksi takdirde mahkeme tazminata faiz işletmeyecektir.
Manevi tazminat boşanma davasında talep edilmiş ise, dava açılırken harç talep edilmeyecektir. Ancak boşanma davasından bağımsız olarak manevi tazminat istenirse, bu dava harca tabi olacaktır.