Her alanda hukuki danışmanlık hizmeti veren ve dava süreçlerinde müvekkillerine en uygun yönlendirmeleri yapan Bozda Hukuk, mobbing konusunda da uzman avukatlarıyla en iyi hizmeti sunuyor. İş yaşamında son yıllarda oldukça sık rastlanan ve çalışanların en büyük sorunlarından biri haline gelen bir durum, mobbing. Bir başka deyişle, iş yerinde yaşanan baskı veya işveren, müdür, şef tarafından çalışana uygulanan psikolojik şiddet! Peki, ama mobbing nedir, nasıl olur?
İngilizceden dilimize geçen kavramlardan biri olan mobbing, son yıllarda karşımıza çokça çıkıyor. Özellikle beyaz yakalı diye tabir edilen çalışan kesim mobbingden yana oldukça dertli. Türkçeye çevirdiğimizde mobbingin dışlama, rahatsız etme, psikolojik şiddet ve taciz etmek gibi anlamları var. Ancak biz İş Hukukunu ilgilendiren tarafına değinelim: İş yerinde özellikle bir işçiyi hedef alarak ona kötü davranma, onu yok sayma, haksızlığa uğratma, rahatsız etme ve işçiye psikolojik şiddet uygulama olarak mobbingi açıklayabiliriz. Bununla birlikte hakkında yaygın bilinen detay, mobbingin işveren ve ya da çalışanın iş yerindeki üstleri tarafından uygulandığı bir psikolojik şiddet türü olduğu. Ancak mobbing yalnızca bu kişilerce uygulanmıyor. Aksine, çalışma arkadaşları da birbirlerine mobbing uygulayabiliyorlar.
Daha iyi açıklayacak olursak, mobbinge uyan davranışları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Çalışanın kendini göstermesini, ifade etmesini engellemek, sözünü kesmek
- Çalışanı herkesin önünde yüksek sesle azarlamak
- Çalışanı sürekli olarak eleştirmek, ona hakaret etmek, onu yok saymak ve onunla iletişim kurmamak
- Çalışana nitelikli iş vermemek, anlamsız ve görev tanımında olmayan işlerde çalıştırmak ve sürekli olarak yerini değiştirmek
- Kişiyi ağır işlerde çalıştırmak
- Çalışana fiziksel şiddet uygulamak, cinsel tacizde bulunmak
Bu davranışlar sürekli olarak sergileniyorsa iş yerinde mobbingden söz etmek mümkün oluyor. Ancak bir anlık öfkeyle, sadece o ana özel uyuşmazlıklarda ortaya bu tip davranışlar çıkıyorsa ve bir daha tekrar etmiyorsa buna mobbing demek için henüz erken!
Mobbing’e Uğrayan Çalışan Ne Yapmalı?
Şimdiye kadar başınıza gelmediği için mobbingi yok saymayın ve hafife almayın. Her an, herkes iş yerinde mobbinge maruz kalabilir. Bunun yanı sıra kimi işveren tarafından çalışanı yıldırma politikası olarak da mobbing uygulandığını biliyoruz. Böylelikle çalışan kendi isteğiyle işinden ayrılıyor ve işveren tazminat yükünden bu sayede kurtulmayı planlıyor. Ancak konu o kadar basit değil. Her çalışanın mobbing konusunda bilgi sahibi olması ve haklarını öğrenmesi son derece önemli. Bilindiği gibi İş Hukuku işçiyi her zaman koruyucu bir niteliğe sahip… Bunu göz ardı etmeden mobbinge maruz kaldığını düşünen biri öncelikle işvereniyle buu konuyu konuşmayı denemeli. Böylelikle işverene mobbig konusunda bilinçli olduğunu ve ne gibi haklara sahip olduğunu da fark ettirebilir. Çalışan, kendisine mobbing uyguladığını düşündüğü kişiyle yaptığı konuşmadan herhangi bir sonuç alamazsa, hakkını kanunlar çerçevesinde arama yolunu tercih etmeli. Peki nasıl? Mobbing uygulanan bir içinin başvurabileceği yöntemler şöyle:
- Mobbing iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle fesih sebeplerinden biri. Aynı zamanda maddi ve manevi tazminat sebebi… Bu bakımdan, çalışan yazılı haklı fesih bildirimi yapabilir. Mobbinge dayanarak işten ayrılmak isteyen çalışanın bunu ispat etmek zorunda olduğunun altını çizmekte fayda var.
- Çalışan uğradığı olumsuzlukları kronolojik olarak not almalı
- Maruz kaldığı olumsuz davranışlara kanıt olabilecek her türlü elektronik postayı, mesajları ve benzer yazışmaları saklamalı
- İşverenin yargılamada başvuracağı ilk savunmanın “performans yetersizliği” olacağını unutmamalı ve işini sorunsuz yaptığını, kendisine verilen işleri vaktinde yerine getirdiğini kanıtlayan her türlü belgeyi ve yazışmayı saklamalı
- Diğer çalışanlara sağlanan ancak kendisine sağlanmayan hakları belirtmeli ve kayıt altına almalı
- Yaşadığı süreçte kişide psikolojik bir rahatsızlık ortaya çıktıysa, bu uruma ait raporlar ve kullanılan ilaçların reçeteleri mutlaka saklanmalı. Tüm bu bilgi ve belgeler dava sürecinde mahkemeye sunulmalı
- Önemli bir noktaya daha dikkat çekecek olursak; kişi mobbinge uğradığı iş yerinde en az bir yıldır çalışıyorsa ve mobbingi gerekçe olarak gösterip haklı fesih yoluna başvurduysa kıdem tazminatını alabiliyor. Bununla birlikte, şartlara bağlı olarak kötü niyet tazminatı veya ayrımcılık tazminatı da talep edilebiliyor.
İşyeri ve işverenle ilgili her türlü uyuşmazlık konusunda Bozda Hukuk’un uzman iş hukuku avukatlarından bilgi ve destek almayı ihmal etmeyin.
Diğer Yazılarımız: